Vào mùa hè năm 1988, Christian Sommer, một sinh viên chuyên ngành sinh vật biển 20 tuổi người Đức đến thị trấn nhỏ Rapallo ở Liguria, Ý để đi du lịch cùng bạn gái. Đây là nơi nhà triết học nổi tiếng người Đức Nietzsche đã viết "So Zarathustra" - "Zarathustra đã nói như thế", và trong chuyến du lịch này, chàng trai trẻ người Đức đã vô tình khám phá ra một bí mật đáng kinh ngạc về sự sống trên Trái Đất.
Christian Sommer là một sinh viên cực kỳ chăm chỉ, bởi vậy ngay cả khi đang trong kỳ nghỉ với bạn gái của mình, chàng trai này cũng không hề bỏ bê việc học hành. Để phục vụ cho ngành học của mình, anh đã lặn xuống vùng nước xanh dưới những vách đá ở Portofino để tìm hiểu hệ sinh vật biển nơi đây và tìm thấy một con sứa nhỏ - Turritopsis nutricula (sứa hải đăng).
Loài sứa này chỉ có kích thước từ bốn đến năm mm, toàn thân trong suốt, ở giữa cơ thể của chúng là hệ tiêu hóa có màu đỏ như ngọn đèn nên được gọi là sứa hải đăng.
Tuy rằng loài sứa hải đăng có vẻ ngoài rất đẹp, thế nhưng do kích thước của chúng quá nhỏ, bởi vậy mọi người thường không nhìn thấy hoặc không để ý đến chúng. Ngay sau khi quan sát và phát hiện, Sommer đã thu thập chúng trong một túi lưới mỏng rồi đặt chúng vào một thùng chứa nước biển với hy vọng mang chúng để để vào tủ lạnh và biến chúng thành những tiêu bản. Thế nhưng hôm đó lại là cuối tuần, trên bãi biển có rất nhiều trò chơi thú vị và vì một chút mải chơi mà Christian Sommer đã quên bỏ chúng vào tủ lạnh như dự định ban đầu.
Mãi tới sang hôm sau, Christian Sommer mới nhớ ra rằng điều mình đã bỏ quên. Khi tìm thấy chiếc thùng chưa, anh đã bỏ ra để quan sát, nhưng khi quan sát kỹ rất nhiều lần, Sommer lại không thấy có gì ở bên trong túi lưới ngoài nước biển.
Vậy chuyện gì đã xảy ra? Mặc dù sứa hải đăng rất nhỏ nhưng chúng vẫn có thể được nhìn thấy bằng mắt thường, nhưng tại sao chỉ trong vòng một chúng lại hoàn toàn biến mất như vậy?
Vẫn không tin vào mắt của mình, Sommer đã kiểm tra lại thùng chứa thêm vài lần nữa, lần này anh ta còn cảm thấy bất ngờ hơn nữa, dưới đáy thùng chứa có rất nhiều thứ gì đó nhỏ li ti, gần như không nhìn thấy được. Sau khi quan sát và phân tích nhiều lần, Sommer nhận ra rằng đây chính xác là những Polyp của sứa hải đăng.
Tại sao Sommer lại cảm thấy ngạc nhiên như vậy? Trên thực tế, sứa hải đăng là một loài thuộc lớp thủy tức, và chúng có hai giai đoạn phát triển khác nhau trong vòng đời: giai đoạn Polyp (hydroid) và giai đoạn phát triển thành sứa. Sứa trưởng thành sẽ đẻ trứng và được thụ tinh trong nước, sau đó chúng giữ lại trứng đã được thụ tinh trong cơ thể sứa cái cho đến giai đoạn chúng phát triển thành ấu trùng planula.
Những ấu trùng planula này có thể bơi tự do như giun hoặc trôi nổi dưới biến rồi sẽ chìm xuống đáy biển để hình thành hệ tiêu hóa và tự sinh sản vô tính thành các polyp; Sau phương thức sinh sản vô tính là hình thức sinh sản nảy chồi, các polyp từ từ phát triển thành sứa trưởng thành và bắt đầu một vòng đời mới.
Thông thường một vòng đời của sứa kéo dài vài tuần đến vài tháng, và chúng sẽ chết sau khi đẻ trứng. Nhưng hiện tại, việc những con sứa này đẻ trứng, thụ tinh, trở thành ấu trùng, trường thành và sau đó lại trở thành polyp chỉ trong vòng vài ngày mới chính là điều khiến Sommer vô cùng ngạc nhiên.
Điều này có nghĩa là những con sứa này đã không biến mất, thay vào đó chúng được trẻ hóa giống như việc cải lão hoàn đồng. Nghiên cứu sâu hơn đã phát hiện ra rằng không phải tất cả sứa hải đăng sẽ trẻ hóa, vòng đời của chúng vẫn sẽ được diễn ra một cách bình thường. Thế nhưng khi gặp phải những điều kiện bất lợi nhất định chẳng hạn như khan hiếm thức ăn, nhiệt độ nước thay đổi, nước biển giảm độ mặn hoặc gặp phải những tổn thương trên cơ thể và nhiều nghịch cảnh khác thì chúng sẽ tự mình trẻ hóa, biến thành các polyp và bắt đầu vòng đời của mình thêm một lần nữa.
Về mặt lý thuyết, sứa hải đăng có thể đảo chiều vòng đời của mình liên tục mà không giới hạn số lần, bởi vậy có thể nói sứa hải đăng chính là một dạng sống bất tử và cũng là loài duy nhất trên thế giới có cơ chế sống như vậy.
Hơn thế nữa, mỗi lần thực hiện quá trình trẻ hóa này, sứa hải đăng có thể phân tách thành hàng trăm bản thể Polyp khác nhau, điều này đồng nghĩa với việc những có sứa hải đăng hiện nay đã có "tuổi" rất lớn, thậm chí có thể đã vượt quá vài nghìn năm tuổi. Do đó loài này cũng được coi là sinh vật có tuổi thọ lâu nhất hành tinh, nếu như không muốn nói rằng chúng hoàn toàn bất tử.
Nhiều người cho rằng sứa hải đăng đã xuất hiện trong kỷ Phấn trắng, và nếu là như vậy thì sứa hải đăng trong đại dương đã sống được hơn 100 triệu năm.
Sứa hải đăng thực chất là một loài xâm lấn, nó có nguồn gốc ban đầu ở Thái Bình Dương và được cho là xâm chiếm các đại dương trên khắp thế giới thông qua nước dằn tàu. Do có kích thước nhỏ, và không gây ra quá nhiều phản ứng ngược đối với hệ sinh thái nên ít ai để ý đến sự xâm hại của nó.
Nguồn: Genk.vn